Vil stanse laksefiske der det manglar fangstrapport

– Fangstrapportering er i mange tilfelle den einaste kjelda til informasjon om bestandane av laks, sjøaure og sjørøye i vassdraga, og er eit krav for å tillate fiske i vassdrag, seier direktør i Miljødirektoratet, Ellen Hambro.

Miljødirektoratet har no sendt ut på høyring forslag til endringar i føresegnene for fiske etter laks, sjøaure og sjørøye i 27 vassdrag og éin sjøregion for 2024. Interessenter kan komme med innspel til forslaga innan 5. april. 

Manglar fangstrapport i fleire elvar

Det blir foreslått å stanse fiske etter laks, sjøaure og sjørøye i fleire vassdrag som ikkje har rapportert fangst.

I 2022 og 2023 opna Miljødirektoratet fleire vassdrag som tidlegare ikkje har vore opna på grunn av manglande fangstrapportering. Den gong lova lokal forvalting å få dette på plass, men dei har ikkje levert fangstrapportar til Statsforvaltaren slik det krevst. Miljødirektoratet foreslår no å ikkje opne desse for fiske frå i år. Det gjeld Segeråga, Jenndalsvassdraget og Storvatnvassdraget, som alle ligg i Nordland. I tillegg foreslår Miljødirektoratet å ikkje opne seks elvar til som ikkje har rapportert fangst dei siste åra. Dette gjeld Tømmerelva og Vassdalselva i Troms og Finnmark, og Ramsåa, Roksøyvassdraget, Skjelvereidvassdraget og Røyrmarkvassdraget i Nordland.

God fangstrapportering er avgjerande fordi det bidreg med verdifull kunnskap til forvaltning og forsking. Påliteleg kunnskap er avgjerande for arbeidet med å styrkje laks, sjøaure og sjørøye som ressurs, og for å gi grunnlag for fritidsfiske og næringsverksemd. 

Færre laks enn forventa 

Elvene Måna og Isa/Glutra i Møre og Romsdal vart behandla mot smitte av lakseparasitten Gyrodactylus salaris  i 2013 og 2014. For å få tilbake fisk i vassdraga etter behandlinga vart det frå 2015 sett ut laks og sjøaure frå lokal stamme, som har vorte oppbevart i genbank. Forventninga var at denne tilbakeføringa av laks skulle gi elvane eit haustbart overskot frå 2021. Vassdraga vart derfor opna for laksefiske. Gytefisktellinger dei siste åra har likevel dessverre vist at det ikkje er nok laks igjen på gyteområda, og at det ikkje er eit overskot å hauste av.

– Fordi færre laks enn forventa har komme tilbake til Måna og Isa/Glutra i Møre og Romsdal foreslår vi å ikkje opne for laksefiske i dei to elvane frå i år. Med det ønskjer vi å sikre at det blir nok fisk igjen til å gyte og sikre overlevinga til bestandane, seier miljødirektør Ellen Hambro.

Ber spesielt om innspel for Drivaregionen

Vassdraga i Drivaregionen, som ligg i Møre og Romsdal og Trøndelag, vart behandla mot lakseparasitten Gyrodactylus salaris  i åra 2022 og 2023. Miljødirektoratet vurderer Batnfjordselva og Usma som ferdig behandla, og greier ut om det er behov for fleire tiltak i Driva i 2024.

Vanlegvis blir fisket stansa i vassdrag og sjøregionar først når vassdraga er ferdig behandla, slik at bestandane skal få høve til å byggje seg opp igjen. Sjølv om det blir greidd ut fleire tiltak mot lakseparasitt i Driva i år, har Statsforvaltaren i Møre og Romsdal foreslått at fisket blir stansa i sjøen og i elvane frå i sommar. Direktoratet ber spesielt om innspel på fiskereglar i Driva, Litledalselva, Usma, Batnfjordselva og sjøregion Nordmørsfjordene for 2024.

Heilt nødvendige endringar

Miljødirektoratet går gjennom reglane for fiske etter laks, sjøaure og sjørøye i alle vassdrag og sjøregionar kvart femte eller sjette år. Dette vart sist gjort i 2021. I åra imellom gjer Miljødirektoratet berre heilt nødvendige endringar. Dette kan til dømes vere behov for å redusere fiske og fangst grunna vesentleg mindre fiske i elvane enn føresett, eller at det ikkje blir levert fangstrapportar for eit vassdrag.

I Noreg har vi meir enn 1200 elvar med laks, sjøaure og sjørøye. Miljødirektoratet har ansvar for ei rekkje tiltak for å bevare og verne fiskebestandane. Eitt av desse er å lage føresegner og vurdere kor mykje vi kan fiske.

– Målet med forvaltninga er å bevare og byggje opp att bestandane av laks, sjøaure og sjørøye, slik at vi sikrar mangfaldet innan artane og kan utnytte eit eventuelt overskot, seier Ellen Hambro.